LABORATUVARDA UYULACAK USUL VE ESASLAR YÖNETMELİĞİ

1-Laboratuar sorumlusu işlemlere başlamadan önce tüm cihaz ve donanımları kontrol ederek hazır hale getirecektir.

2-Numune alım görevlileri ürün ve üretici ait bilgi kayıtlarını araçların sıraya dizilimine göre sırasıyla alacaktır. Sıra dışında kesinlikle numune alınmayacaktır.

3-Numune alımı araçlardan sonda ile alınacaktır, poşetle getirilen ürünler geçerli bir mazereti olmadığı takdirde kesinlikle alınmayacaktır. Satıcıların geçerli bir mazeretleri var ise, yönetim kurulu başkanı veya genel sekreterin oluru ile ürün poşetle alınacaktır.

4-500 Kg altında veya torbayla gelen ürünler satışa sunulmayacaktır.

5-Ürün değerlerini ölçmede kullanılan cihazlar sürekli temiz tutulacak, ürün analizi sırasında ürün cinsinin doğru seçildiğinden emin olduktan sonra cihaz çalıştırılacaktır.

6-Bütün bu işlemler tamamlandıktan sonra ürün analiz sonuçları sırasıyla raporların işleneceği operatör masasına dizilecektir. Numune fişindeki ürün ve üreticiye ait bilgiler kontrol edildikten sonra dikkat ve özenle satış programına işlenecektir.

7-Satış salonu dışında satılan ürünler laboratuara kaydedilmeyecektir.

8-Laboratuar görevlileri numune fişi, analiz fişi ve bilgisayar kayırları sayılarının birebir tutması ile sorumludur.

9-Ürün ihtilaflarında laboratuar görevlileri aşağıdaki 4 maddeyi uygulayacaktır.

a)     Laboratuar görevlileri sonda ve tabakla ihtilafın olduğu depoya gidecektir.

b)     Alıcı ve satıcının huzurunda el sondası ile dökülen üründen örnek alınacaktır.

c)      Alınan örnek tekrardan analiz yapılacaktır.

d)     Raporlar Genel Sekreterliğe sunulacaktır. 

10-Laboratuara gelen ürünlerden alınacak miktarlar ve yapılacak işlemler aşağıda 10 madde ile belirlenmiştir.

1.     Satılmak üzere getirilen hububat mamulleri (buğday,arpa,çavdar,fiğ)'den 2 kg numune alınacaktır.

2.     Satılmak üzere getirilen bakliyat mamulleri (nohut,mercimek)'den 1,5 kg numune alınacaktır.

3.     Hasat döneminde alıcıların çoğunluk olması neticesinde örnek numuneye  bakacak kişi sayısı arttığından dolayı buğday,arpa,çavdar,fiğ'den alınan numune miktarları 500 gr fazla alınacaktır.

4.     Alınan numunelerin analizi ve dağıtımı sırasında çok fazla zayi olmamasına dikkat edilecektir.                                                                                                                        

5.     Alıcıların salonda aldığı ürünle depolarına dökecekleri ürünü karşılaştırmak amacıyla, şahit numune olarak alıcıya 400 gr kadar verilecektir.

6.     Ürün satış işlemi tamamlandıktan sonra, ürünlerini kime sattığını, kaça sattığını gösteren evrakların verilip, ürünlerini dökecekleri yer tarif edilecektir.

7.     Alınan numunelerin satış işlemleri tamamlandıktan sonra laboratuar görevlileri tarafından borsaya kalan miktarların tartımı yapılarak, depoda muhafaza edilmek üzere dökülecektir.

8.     Depoya dökülen numuneler her gün kaç kg ve kaç adet numune alındığını gösteren tutanakla genel sekreterliğe tanzim edilerek kayıt altına alınacaktır.

9.     Biriken numuneler yönetim kurulunca satılarak borsaya gelir olarak kaydedilecektir.

10. Biriken numuneler herhangi bir kuruma, derneğe, camiye ve kişiye bağış yapılmayacaktır.

 

LABORATUVAR İŞLEMLERİ

Dışarıdan numunesi alınan ürün elekten geçirildikten sonra  analiz yapılmak üzere ölçüm cihazına konulur ve sırasıyla cihazda;sedim,gluten,hektolitre, rutubet, protein,sertlik ve Alveograf enerji değerlerinin sonuçları belirlenir.

Analiz sonuçları alınan ürünün bilgileri bilgisayara görevli personel tarafından işlenir ve ürün satışı yapılmak üzere borsa satış salonuna gönderilir.

LABORATUVARDA KULLANILAN CİHAZLAR

1.INFRAMATIC 9500:

 

Rutubet - Protein - Hektolitre Analizi

Hububat ticaretinde ve hububatın kalite sınıfına göre değerlendirilmesinde, sürenin kısa olması ve belirlenen kriterlerin kesinliği, doğru karar vermek açısından hayati önem taşır. Bu kriterler için harcanan zaman, karlılıkla doğru orantılı olup, kullanıcılar için "işlem kolaylığı" her zaman aranan bir özelliktir. Bu alım analizleri için genellikle geniş kapsamlı bir laboratuar kurulumu yapılmalı ve eğitilmiş personel tarafından idare edilmelidir.

Aynı zamanda belirlenen kriterlerin ortak ağlarda paylaşımı ve kontrolü, birden fazla noktada aynı göreve hizmet eden birimlerin bir standarda oturtulmasını sağlayarak, hem alıcı hem de satıcılar için büyük bir güven unsuru oluşturur. Bu kalite özelliklerinin içinde en önemlileri; ürünlerin depolama özelliklerine etki eden özellikleri (Hektolitre Ağırlığı), rutubet oranları, protein miktarları, yağ oranları, buğdaylar için gluten, sedimantasyon ve enerji değerleridir. Bu özelliklerin alışılagelmiş klasik yöntemlerle yapılması saatler alacağından dolayı günümüzde oldukça hızlı olan ticaret usulüne uygunluk göstermemiştir. Bu durumlar için Yakın Kızılötesi yöntemleri geliştirilmiş ve yaygınlıkla kullanılmaktadır.

 Perten Instruments, geliştirdiği son ürün olan Inframatic 9500 cihazında NIT (Yakın Kızılötesi İletimi) tekniğini kullanmış ve bir çok üründe bir çok parametrenin 1 dakikadan kısa sürede alınmasını sağlamıştır. Aynı zamanda günümüz teknolojisinin faydalarından "uzak kontrol" mekanizmasını kullanarak ortak ağda buluşan cihaz sistemleri yapısını başarıyla uygulamıştır.

2010 senesi içinde Toprak Mahsülleri Ofisi tarafından karar verilen "alımlarda hızlı ve otomatik analize geçiş" sürecinde TMO değerlendirmesi tarafından en başarılı cihaz bulunan Inframatic 9500, 2011 senesi içersinde Türkiye'deki 300 TMO Alım Noktalasına yerleştirilmiş ve ilk senesinde oldukça başarılı bir şekilde alımları yürütmüştür. Ağ iletişimi sayesinde tek merkezden kontrol edilerek her birimin kontrol altında olmasının sağlanması yanında esnek yazılımı sayesinde kurumun mevcut otomasyon programına kolayca entegre olmuş ve hem kurum hem de üreticiler için güvenilir bir alım-satım imkanı sunmuştur.

 

Özellikleri ve Faydaları:

 

 Buğday, arpa, mısır ve daha bir çok üründe, öğütmeye gerek duymadan 1 dakikadan kısa sürede; Protein, Rutubet, Hektolitre Ağırlığı, Gluten, Sedimantasyon, Yağ değerlerinin alınmasını sağlar.

Kullanımı kolaydır ve eğitimli personelin analiz yapma mecburiyeti yoktur.

Herhangi bir kimyasal ya da özel kap gerektirmez.

Ticket yazıcısı ile sonuçlar çıktı olarak alınabilir veya direk bilgisayar bağlantısı yapılabilir.

Standart kalibrasyonları mevcuttur ve teknik standart gerekliliklerinin tümüne sahiptir.

Windows XP işletim sistemi ve ağ iletişimi ile uzaktan kontrol edilebilir ve ortak ağda kullanılabilir.

Dokunmatik ve renkli geniş ekranı sayesinde ekstra bir birim gerektirmez.

Teknik Özellikleri:

·         Güç Kaynağı: 115 veya 230 V 50/60 Hz.

·         Boyutlar: 470 x 380 x 360 mm.

·         Net Ağırlık: 30 kg.

·         Analiz Süresi: ~50 saniye

·         Numune Miktarı: ~500 ml.

·         Dalgaboyu Aralığı: 570 - 1100 nm.

·         Analiz Prensibi: İletim, transmittance (NIT)

·         Alt Örnek Sayısı: Her numune için 20'ye kadar

·         İstatistiksel Regresyon Teknikleri: PLS, ANN, Honigs Regresyonu

·         Arayüzler: USB ve Ethernet (LAN)

·         Ekran: 10" Dokunmatik Renkli Ekran

·         İşletim Sistemi: Windows XP Embedded

·         Ürünler: Buğday, arpa, mısır, çavdar, yulaf ve diğerleri

·         Parametreler: Protein, Rutubet, Yağ, Hektolitre Ağırlığı, Yaş gluten, Sedimantasyon ve daha birçoğu

·         Koruma: IP55 toz ve rutubete karşı koruma

2. Gluten Index Centifuge 2015 (Gluten Ölçüm Cihazı):

Buğday unu, su ile hamur haline getirildiğinde unun bileşiminde bulunan sabit proteinlerden gliadin ve glutenin suyu emerek şişer. Bu hamur %2 lik tuzlu su ile yıkandığında nişasta ve diğer proteinler su ile ortamdan ayrılır. Geriye gluten (Yaş öz) dediğimiz elastik bir madde kalır.

   
Hamurda yoğrulma sırasında ağ gibi bir yapı oluşturan gluten , fermantasyon sırasında maya tarafından ortama bırakılan CO2 gazının tutulması ve ekmeğin kabararak hacimli olmasını sağlar. Dolayısıyla buğdayda gluten miktarının yüksek olması arzu edilir. Laboratuarımızda gluten analizi Glutomatik cihazı ile yapılmaktadır. 10 gr. Un filtre takılmış özel aparatına konur ve üzerine 4.5 cc saf su ilave edilerek cihazdaki yerine takılır. Cihazı çalıştırdıktan sonra özel su alma aparatı ile tuzlu suyu alıp 5 dakika süreyle yıkama işlemi yapar. Elastik yapıda yaş öz denilen gluten elde edilir.

 

Gluten Index:

Glutenin sağlamlığını belirlemede kullanılan bir yöntemdir. Glutomatik cihazından alınan yaş gluten, içinde özel elek bulunan kartuşuna yerleştirilir. 1 dakika süreyle 6000 devir/dakika santrifüje tabi tutulur. Elekten karşı tarafa geçen gluten sağlam olmayan diğer bir ifadeyle çürük gluteni ifade eder. Karşı tarafa geçmeyen sağlam glutenin Toplam glutene oranı index.’i vermektedir.

Gluten index = Sağlam Gluten (elekten geçmeyen)  x 100 Toplam Gluten

3.Sedimantasyon(Çökme Değeri):

3.2 gr. unun Brom Fenol çözeltisi ve Laktik Asit çözeltisiyle karışımı sonucu un, taneciklerinin gluten kalitesine göre şişmesi ve şişen taneciklerin belirli bir zaman içinde çöken miktarının ölçülmesidir.
Buğdayın gluten kalitesi hakkında bilgi veren önemli bir yöntemdir. Glutenin miktarı ve sağlamlığı sedimantasyon değerini doğrudan etkiler
Gecikmeli Sedimantasyon : Özellikle buğdayda süne zararının olup olmadığının belirlenmesinde uygulanır. Ancak bazen süne zararı olmadığı halde gluteni sağlam olmayan yani indexi düşük unların da sedimi düşük çıkmaktadır. Gecikmeli sedimantasyon değeri normal sedimantasyonla aynı veya daha yüksek ise buğday kalitesinin iyi olduğu sonucuna varılır.
Gecikmeli sedimantasyonda belirli miktardaki un önce Brom Fenol çözeltisi ile muamele edildikten sonra 2 saat bekletilip daha sonra Laktik Asit çözeltisi ile muamele edilmesi ve belirli zaman içinde çökme miktarının tespit edilmesi esasına dayanır.